Nâng cao năng lực cho tuyến y tế cơ sở trong quản lý các bệnh truyền nhiễm thường gặp tại Việt Nam

Dự án này là gì?

Dự án hướng tới xây dựng năng lực chẩn đoán cho tuyến y tế cơ sở (YTCS) trong quản lý các bệnh truyền nhiễm phổ biến tại Việt Nam. Với trọng tâm là hỗ trợ triển khai Danh mục chẩn đoán thiết yếu quốc gia (NEDL), mục tiêu tổng thể của dự án là xây dựng chiến lược để tích hợp Danh mục chẩn đoán thiết yếu mới, được phát triển với sự hỗ trợ của FIND trong khuôn khổ dự án EDL từ năm 2021 đến năm 2023, vào hoạt động khám chữa bệnh thường quy tại tuyến YTCS. Dự án nhằm tạo ra những dữ liệu quan trọng về tác động của tăng cường tiếp cận của người dân với các chẩn đoán thiết yếu tại tuyến YTCS, đặc biệt là trong quản lý các bệnh ưu tiên trong các nhóm quần thể cụ thể như giang mai, viêm gan B, viêm gan C, HIV và rubella ở phụ nữ mang thai; lậu và chlamydia ở phụ nữ từ 21-65 tuổi; cúm A, B, RSV và nhiễm khuẩn rotavirus ở trẻ nhỏ và lỵ amíp ở người dân nói chung.

Tại sao chúng tôi triển khai dự án này?

Tăng cường tuyến YTCS đóng vai trò cốt lõi trong mục tiêu bao phủ chăm sóc sức khoẻ toàn dân tại Việt Nam và từ lâu đã là một trong những ưu tiên hàng đầu trong xây dựng chính sách y tế của Việt Nam. Tuy nhiên, hệ thống YTCS hiện nay vẫn đang đối mặt với vô vàn khó khăn, bao gồm khả năng cung cấp và tiếp cận các chẩn đoán cần thiết còn hạn chế, dẫn đến chất lượng dịch vụ không đạt chuẩn. Để đạt được bao phủ chăm sóc sức khoẻ toàn dân, các chẩn đoán thiết yếu phải được tích hợp vào các gói dịch vụ y tế, song song với hướng dẫn triển khai dựa trên các tài nguyên sẵn có, các ưu tiên quốc gia, tính hiệu quả, độ bao phủ dân số và những tác động tiềm ẩn đến sức khoẻ.

Đối với tuyến YTCS (bao gồm Trung tâm y tế Huyện và Trạm y tế xã) – nơi mà năng lực xét nghiệm còn nhiều hạn chế, FIND đã chủ động và tích cực hỗ trợ trong việc phổ cập các xét nghiệm chẩn đoán thiết yếu cho các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp phổ biển, như kỹ thuật GeneXpert trong xét nghiệm lao và xét nghiệm chẩn đoán nhanh kháng nguyên (Ag RDTs) cho COVID-19, cúm, RSV và liên cầu khuẩn nhóm A. Dự án này sẽ tiếp tục giới thiệu các xét nghiệm chẩn đoán nhanh khác cho các bệnh truyền nhiễm phổ biến, với trọng tâm là sức khỏe bà mẹ và trẻ em.

Mục tiêu của dự án là gì?

Dự án nhằm:

• Nâng cao năng lực chẩn đoán ở tuyến YTCS tại Việt Nam để quản lý các bệnh truyền nhiễm phổ biến.
• Hỗ trợ tuyễn YTCS thông qua cung cấp kit xét nghiệm và vật tư tiêu hao, hỗ trợ kỹ thuật thông qua giám sát và đánh giá, cũng như củng cố chuỗi cung ứng.
• Đánh giá tác động của việc xây dựng năng lực thông qua đánh giá sự cải thiện của dịch vụ y tế, khả năng tích hợp xét nghiệm vào hệ thống YTCS, sự chấp nhận của nhân viên y tế và các bên liên quan, cũng như chi phí hiệu quả của xét nghiệm để đảm bảo tính bền vững trong dài hạn.

Dự án bao gồm những hoạt động gì?

Dự án bao gồm:

• Xây dựng quy trình sàng lọc, xét nghiệm chẩn đoán, tư vấn, điều trị và quản lý bệnh nhân trong trường hợp phát hiện.
• Phát triển chương trình truyền thông và cung cấp tư liệu truyền thông, bao gồm phát thanh, tờ rơi, tranh gấp, áp phích.
• Phát triển và triển khai phần mềm YTCS (ytcs.vn) để hỗ trợ nhân viên y tế thực hiện quy trình tổng thể của dự án cũng như hỗ trợ điều phối dự án trong việc quản lý các hoạt động của dự án.
• Tổ chức chương trình đào tạo tại chỗ cho các cơ sở y tế tham gia dự án.
• Mua sắm, cấp phát các kit xét nghiệm, sinh phẩm và vật tư tiêu hao.
• Hỗ trợ kỹ thuật, giám sát và đánh giá, cung cấp máy vi tính cho các cơ sở.
• Triển khai xét nghiệm chẩn đoán tại các cơ sở y tế.
• Đánh giá tính khả thi và tác động của mô hình để đề xuất nhân rộng.

Kết quả dự kiến là gì?

Kết quả dự kiến bao gồm:

• Xét nghiệm HIV/giang mai, viêm gan B, viêm gan C và rubella cho 600 phụ nữ mang thai.
• Xét nghiệm rotavirus và lỵ amíp cho 4.000 trẻ em dưới 5 tuổi có triệu chứng tiêu chảy.
• Xét nghiệm cúm A, B và RSV cho 4.000 trẻ em dưới 5 tuổi có triệu chứng hô hấp.
• Xét nghiệm lỵ amíp cho 1.500 người từ 5 tuổi trở lên có triệu chứng tiêu chảy.
• Xét nghiệm lậu và chlamydia cho 1.000 phụ nữ từ 21-65 tuổi không có thai.
• Triển khai chương trình truyền thông để giáo dục cộng đồng cho khoảng 500.000 người trong khu vực triển khai dự án và các khu vực lân cận về phòng ngừa và kiểm soát các bệnh phổ biến.
• Xây dựng năng lực chẩn đoán cho tuyến YTCS – nơi mà trước đây chưa từng thực hiện các xét nghiệm kể trên.
• Xây dựng báo cáo đánh giá về cải thiện dịch vụ y tế, khả năng tích hợp xét nghiệm vào hệ thống YTCS, mức độ chấp nhận của nhân viên y tế và các bên liên quan cũng như chi phí hiệu quả của xét nghiệm.

Thời gian triển khai

Dự án diễn ra từ tháng 10 năm 2022 đến tháng 12 năm 2023.

Đối tác và đơn vị tài trợ

Dự án được phối hợp triển khai bởi FIND Việt Nam, Sở Y tế Hải Phòng, Trung tâm kiểm soát bệnh tật Thành phố Hải Phòng, với nguồn tài trợ từ Chính phủ Cộng hòa Liên bang Đức.